Köpek dişleri ön dişler arasında en geç sürendir. Yaklaşık 13 yaşında ağızdaki yerini alır. Kimi durumda çeşitli nedenlere bağlı olarak süremez gömülü olarak kalır. Akıl dişlerinden sonra en sıklıkla gömük kalan dişler köpek dişleridir. En sık olarak da üst çenedeki (halk arasındaki adı ile göz dişleri) köpek dişleri gömük kalır (Resim 1). Alt çenede daha seyrek olarak gömük kalır (Resim 2). Süremeyen bu dişler genellikle damak tarafında; seyrek olarak da dudak tarafına daha yakın olarak gömülü kalmaktadırlar (Resim 3).

Hastanın yaşı ilerledikçe; gömük olan köpek dişinin sürme olasılığı zayıflar. Eğer diş dizisindeki yerini zamanında alamamışsa; sürmesini engelleyen sebebin ne olduğu araştırılır. Bazen dişler çok sıkışıktır, yeterli alan yoktur. Bazen kalın dişetleri ya da kemik dokusu dişin ilerlemesine engel olmuştur. Çoğu zaman da “süt dişleri” erimeyip erişkin yaşlarda yerinde kalır ve “sürekli diş” kemik içinde kalmıştır (Resim 4).

Hastanın yaşı ilerlemişse ve estetiği çok etkilemiyorsa süt dişi hiç ellenmeden yerinde bırakılır. Gömük diş de periyodik olarak röntgenlerle kontrol edilir. Diğer dişleri itiyor, ağrı oluşturuyor ya da kistik değişime uğruyorsa mutlaka çıkarılmaları gerekir. Cerrahi bir işlemle üzerini örten kemik dokusu kaldırılarak, köpek dişi çekilir (Resim 5). İyileşme fazında (yaklaşık bir hafta) hasta bir damak plağı kullanır (Cerrahi işlem damak tarafından gerçekleştirilmiş ise). Dikişler alındıktan sonra plak kullanması gerekmeyecektir.

Eğer hasta çocuk ya da genç erişkin ise; gömülü dişin, diş dizisindeki yerini alması istenir. Bu nedenle ortodontik tedaviye gerek olur. Öncelikle diş dizisinde köpek dişi için yer açılır (Resim 6). Eğer dişin sürmesini engelleyen unsur, dişeti ya da kemikse; cerrahi olarak yüzey doku kaldırılır. Böylelikle dişin normal koşullarda dizideki yerini almasına yardımcı olunmuş olur. Bir süre beklendiğinde diş sürmüyorsa bir itici güce ihtiyaç olduğu anlaşılır. Bu itici güç dişe ortodontik kuvvet uygulamasıdır. Cerrahi bir işlem aracılığı ile köpek dişini açmak gerekir. İlgili alan uyuşturulduktan sonra diş eti açılır. Köpek dişini örten kemik dikkatlice aşındırılarak kaldırılır. Dişin yüzeyi açığa çıkarılır. Bu yüzey temizlenip kurutulduktan sonra üzerine, bir zincire bağlı olan özel bir braket yapıştırılır. (Eğer hastanın köpek dişi düşmemiş ve hala yerinde duruyorsa bu aşamada çekilir). Zincirin ucu dışarıda bırakılacak şekilde dokular kapatılır. İyileşme fazı tamamlandıktan sonra ortodontik olarak daha önce açılmış olan yerine; bu zincir aracılığı ile çekilerek, dişin sürmesi sağlanır (Resim 7).

Kimi durumda gömülü dişin pozisyonu, yüzeyine braket yapıştırılmasına olanak sağlamayabilir. Yapılan radyolojik tetkiklerde böyle bir durum saptanmışsa; bir başka tedavi seçeneği de dişin dikkatlice yerinden çıkarılıp dizideki konumuna yerleştirilmesidir (diş transplantasyonu). Diş, cerrahi bir işlemle çıkarılıp kemikte bir yuva açılıp içine yerleştirilir ve iyileşme fazında hareketsizliği sağlanır. Bu işlem için de köpek dişinin yeri, büyüklüğü kadar, önceden hazırlanmış olmalıdır. Hasta da ağız hijyeni kurallarına uyup dişlerini dikkatli kullandığı sürece iyi bir tedavi seçeneğidir.

Cerrahi çekim sırasında dişe zarar verilmiş ya da başka istenmeyen bir durum ortaya çıkmışsa, diş tamamen çıkarılır. Ameliyat bölgesinin tamamen iyileşmesi için yeterli bir süre beklendikten sonra boşluğa implant yerleştirilerek tek dişlik bir protez uygulanır. Eğer köpek dişi boşluğunun önündeki ve arkasındaki dişlerde çürük varsa, ya da önceden kuron yapılmışsa; bu gibi durumlarda köpek dişi boşluğu köprü protezi ile kompanse edilebilir.

Tartışmasız en iyi tedavi seçeneği; olabilecek koşullarda gömük dişin dizideki yerini almasını sağlamaya çalışmaktır. Bunun mümkün olamadığı durumlarda diğer tedavi seçenekleri dikkate alınır.

Resim 1

Resim 2

Resim 3

Resim 4

Resim 5

Resim 6

Resim 7